Cuộc đời giống như trò chơi xếp hình.
Bạn có thể nhìn ngắm bức tranh một lúc để lấy cảm hứng. Nhưng bạn không cố gắng xếp mọi miếng ghép cùng một lúc. Cách chơi ghép hình tốt nhất là bắt đầu ngay với mảnh ghép đầu tiên bạn có trong tay. Từ mảnh ghép đó, bạn ghép mảnh thứ hai rồi đến thứ ba. Trên đường đi, bạn sẽ liên tục phải đưa ra những quyết định như:
Chỉ chú tâm tìm một mảnh ghép bạn cần và ngó lơ tất cả 499 mảnh ghép hỗn độn ngoài kia?
Nắm lấy bất kỳ mảnh ghép nào trông có vẻ hay ho và xếp từ đó, vì dù gì thì mảnh ghép bạn cần cũng chưa xuất hiện?
Không có câu trả lời chính xác là chiến lược nào thì tối ưu hơn. Trên thực tế, khả năng chuyển đổi linh hoạt giữa hai lựa chọn này mới là mấu chốt của vấn đề. Bạn vừa phải thu nhỏ tầm nhìn để tập trung vào nhiệm vụ trước mắt, lại vừa phải giữ tầm nhìn xa và để mắt tới những mảnh ghép tiềm năng vừa xuất hiện.
Tương tự, có hai loại câu hỏi giúp chúng ta thay đổi góc nhìn khi giải quyết các vấn đề trong cuộc sống: Câu hỏi tầm gần (zooming in) và câu hỏi tầm xa (zooming out).
Câu hỏi tầm gần giúp bạn làm rõ và khám phá vấn đề. Câu hỏi dạng này không có tính đánh giá hay đưa ra nhận định nóng vội mà tập trung tìm hiểu sự việc đang diễn ra. Ví dụ:
Chuyện gì đã xảy ra?
Mục tiêu của doanh nghiệp của tôi là gì?
Tôi muốn mang lại lợi ích gì cho khách hàng? Vì sao?
Câu hỏi tầm gần còn giúp chúng ta nhìn vấn đề từ các khía cạnh khác. Ví dụ:
Khái niệm X này nếu đem ứng dụng vào lĩnh vực khác (Y) thì như thế nào?
Công nghệ này còn có thể được ứng dụng vào lĩnh vực nào nữa?
Câu hỏi tầm xa là câu hỏi giúp bạn nhìn rộng ra bên ngoài vấn đề đang nói đến. Ví dụ:
Doanh nghiệp của tôi đóng vai trò gì trong xu thế chung của ngành?
Tôi có thể đi con đường nào khác mà đối thủ của tôi không đi?
Câu hỏi tầm xa còn giúp bạn nhìn sâu hơn vào bên dưới vấn đề bề mặt. Ví dụ:
Những khó khăn là gì nếu tôi đi theo hướng X khi không có vốn?
Khách hàng nào không phải là khách hàng mục tiêu của tôi?
Nếu tôi nghỉ việc và bắt đầu tự kinh doanh, thì tiền để dành của tôi sẽ giúp tôi sống đủ trong bao lâu?