Kỹ thuật Feynman là một cách để học sâu về bất kỳ điều gì bạn muốn.
Richard Feynman là nhà Vật Lý đoạt giải Nobel. Ông nổi tiếng là người không chỉ xuất sắc về chuyên môn mà còn vô cùng uyên bác trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ông có một lượng kiến thức rất lớn và niềm đam mê học hỏi bất tận. Ông nhấn mạnh rằng hiểu (understanding) và biết (knowing) tên của một khái niệm nào đó là hai chuyện rất khác nhau.
Nếu bạn chỉ biết tên của một khái niệm mà không hiểu nó, khả năng ứng dụng khái niệm ấy vào thực tế của bạn sẽ bị giới hạn. Nếu bạn tranh luận dựa trên những ý tưởng mơ hồ, thì điều đó không dẫn đến đâu cả mà chỉ phí thời gian của đôi bên. Vì vậy, bất kỳ khi nào không chắc, hãy dùng kỹ thuật Feynman để học và hiểu sâu.
Phương pháp Feynman để học mọi điều bạn muốn gồm có 4 bước:
Tưởng tượng bạn đang giải thích khái niệm mà bạn muốn học với một học sinh lớp 6.
Xác định những khoảng trống trong bài giảng của bạn. Đọc tài liệu để hiểu rõ hơn.
Sắp xếp ý tưởng và viết lại bằng ngôn từ của bạn
Chia sẻ điều bạn vừa học
Bước #1: Tưởng tượng bạn đang giải thích một khái niệm muốn học với một học sinh lớp 6.
Viết mọi suy nghĩ của bạn lên một trang giấy trắng. Việc này giúp bạn thực hành việc ôn tập và gọi lại các kiến thức sẵn có trong bộ nhớ. Một nguyên lý hoạt động của bộ nhớ dài hạn là nếu ta càng lấy kiến thức cũ ra và làm việc với nó nhiều lần, thì nó càng nhạy bén. Nếu ngay từ đầu, bạn mở sách để tra cứu mà chưa cố gắng tự nhớ lại, thì bạn sẽ đánh mất một cơ hội rèn giũa bộ nhớ của chính mình.
Bước #2: Xác định những khoảng trống trong bài giảng của bạn. Đọc tài liệu để hiểu rõ hơn.
Tìm ra những chỗ mà bạn chưa hiểu. Hãy quan sát những chỗ mà từ ngữ của bạn cứng nhắc và khó hiểu. Sau đó, bạn đi tìm đọc tài liệu, suy ngẫm, và viết lại bằng lời văn của mình vào trang giấy ban đầu. Hãy dùng bút màu mực khác để phân biệt với những chỗ bạn đã ghi ở bước một. Lặp lại quá trình này với mọi điểm bạn còn chưa rõ.
Bước #3: Sắp xếp ý tưởng và viết lại bằng ngôn từ của bạn
Bây giờ, bạn đã có một bức tranh đầy đủ hơn về khái niệm bạn đầu. Bức tranh đó là sự kết hợp giữa những gì bạn hiểu và những gì bạn chưa hiểu và vừa khám phá ra. Hãy viết xuống và sắp xếp chúng thành một câu chuyện có ý nghĩa bằng ngôn từ đơn giản như khi bạn đang giải thích cho một học sinh lớp 6.
Bước #4: Chia sẻ điều bạn vừa học
Kiến thức khi được chia sẻ với người khác sẽ tiếp tục nhận được các phản hồi, câu hỏi, phản biện, v...v Việc này đặt ra thêm cho bạn nhiều góc nhìn khác về khái niệm. Trí tò mò của bạn bị kích thích. Quá trình học tập cứ thế tiếp diễn không ngừng. Hãy giải thích đơn giản hơn nếu ai đó không hiểu những gì bạn nói.
Nếu chúng ta hiểu bản chất của khái niệm, chúng ta có thể uyển chuyển trong cách sử dụng ngôn từ mà không bị lệ thuộc vào thuật ngữ gốc.
Băng qua ranh giới của ngôn từ
Khi bạn học tập theo phương pháp này một thời gian, bạn sẽ bắt đầu nhận ra khi nào một người đang dùng các thuật ngữ khó hiểu hoặc mơ hồ. Bạn có thể hỏi họ những thuật ngữ dường như căn bản nhất. Nếu đúng là họ không hiểu, có thể họ sẽ trở nên bực mình với bạn. Hoặc là họ sẽ cố gắng sắp xếp lại từ ngữ và giải thích rõ hơn cho bạn. Cách học này sẽ giúp cho các bạn cùng tăng khả năng học hiểu lên gấp nhiều lần. Đó là bởi vì chúng ta đang học cách để hiểu ý nghĩa đằng sau những gì mà ngôn từ có thể diễn tả.