Một nhà máy mà lúc nào mọi người cũng làm việc là rất không hiệu quả. GS. Jonah

Đây là một trong các trích dẫn từ tác phẩm The Goal - tác phẩm kinh điển giới thiệu Lý Thuyết Các Điểm Giới Hạn (Theory of Constraints) của Eliyahu Goldratt về vận hành nhà máy và các quy trình kinh doanh. Các ý tưởng lồng ghép trong câu chuyện kịch tính xung quanh nhân vật Alex Rogo trong cuốn sách này làm cho tôi suy ngẫm về khái niệm hiệu suất.

Hiệu suất không có nghĩa là làm nhiều việc hơn, mà là làm đúng việc cần làm để đạt được mục tiêu của bạn.

Như vậy, muốn biết một nhà máy, một doanh nghiệp hay một cá nhân có đạt hiệu suất hay không, thì phải dựa vào mục tiêu của các tổ chức và cá nhân đó. Mục tiêu có thể đạt được bằng nhiều cách. Ví dụ, với một doanh nghiệp, mục tiêu là làm ra tiền. Mục tiêu này được đo bằng: lợi nhuận ròng, chỉ số lợi nhuận trên vốn đầu tư (ROI) và dòng tiền. Mục tiêu của một nhà máy cũng là tiền, và nó được đo bằng sản lượng bán hàng, tồn kho, và chi phí hoạt động.

Vậy hiệu suất cá nhân đo bằng gì?

Nếu như mục tiêu của doanh nghiệp là làm ra tiền, thì mục tiêu của con người là sống một đời an yên, hạnh phúc. Vấn đề là những điều khiến chúng ta hạnh phúc thường lại không phải những gì chúng ta tưởng. Ví dụ:

- Bằng cấp không phải là mục tiêu, mà chỉ là phương tiện để đạt được mục tiêu là giúp đỡ người khác bằng chuyên môn của mình.

- Tiền không phải là mục tiêu, mà chỉ là phương tiện để nuôi sống bản thân và gia đình.

Phân biệt mục tiêu và thước đo

Với mỗi mục tiêu, chúng ta lại có các thước đo khác nhau. Ví dụ, thước đo hạnh phúc của bạn có thể là mức thu nhập, của cải vật chất, hay danh tiếng. Nhưng không nên nhầm lẫn thước đo với mục tiêu. Hãy cẩn thận với thước đo mà bạn dùng, bởi nó thể đẩy bạn ra xa khỏi mục tiêu thật sự. Ví dụ, hiệu suất cá nhân không đo bằng:

- Bạn học bao nhiêu lớp và có bao nhiêu bằng cấp - mà bằng việc bạn giải quyết bao nhiêu vấn đề trong công việc và cuộc sống của bạn?

- Bạn đọc bao nhiêu sách - mà bằng bạn học và ứng dụng được gì?

- Bạn làm bao nhiêu việc, bận rộn ra sao - mà bằng bạn có hài lòng với những gì mình làm không ?

- Bạn đi du học hay học trong nước - mà bằng việc bạn có tận dụng mọi cơ hội học tập - bất kể là ở đâu và trong hoàn cảnh nào - để nâng cao tay nghề và kiến thức của mình hay không?

Tóm lại, hãy xác định mục tiêu và chọn thước đo phù hợp khi đánh giá hiệu suất của bạn.